Rozeznanie duchów. Jacek Radzymiński

TYTUŁ: Rozeznanie duchów
AUTOR: Jacek Radzymiński
WYDAWNICTWO: Fantom
GATUNEK: Horror/Fantastyka
EGZEMPLARZ RECENZENCKI dzięki uprzejmości Wydawnictwa Fantom

Zdjęcie autorskie Anna Sukiennik


A jeśli w szkole czyha na nas coś gorszego niż fizyka, chemia organiczna i całki? Jeśli, tak całkiem na serio, w naszej szkole dzieje się coś dziwnego, czujemy specyficzną aurę zła (i nie jest to zołzowata pani od matmy). Jeśli tuż po przekroczeniu progu oplatają nas macki strachu i namacalnej wręcz, emocjonalnej udręki? Czy istnieją nawiedzone szkoły?

Tematem przewodnim Rozeznania duchów jest fala samobójstw, która cyklicznie dotyka warszawskie, elitarne liceum. Wiadomo – szkoła na wysokim poziomie, wyścig szczurów, w którym chcąc nie chcąc każdy uczeń uczestniczyć musi. Do tego wysokie wymagania rodziców, złamane serce, brak odporności na niepowodzenia – niekiedy wielka kumulacja wszystkich problemów inicjuje podjecie decyzji o odebraniu sobie życia... Niepokojący i bardzo niejasny pozostaje fakt, dlaczego uczniowie i absolwenci właśnie TEJ szkoły zdają się być mniej oporni na... no właśnie? Na co?

Rozeznanie duchów podzielono na pięć części, które początkowo sprawiają wrażenie odrębnych opowiadań, które, jak się później okazuje, mają punkty styczne i wzajemnie się uzupełniają.
Klimat opowiadania Rozeznanie duchów ma swą specyfikę: wprowadza czytelnika w stan niepokojącej, nieco chaotycznej niewiadomej. Nie wiemy kim są "oni", nie wiemy, kim jest "ona" – dziewczyna Karola, nie mamy pewności jak wiele ofiar pochłonie fala i czym tak w ogóle owa "fala" jest. Same znaki zapytania. Czytając o perypetiach Klaudii zupełnie nieświadomie umysł zezuje w stronę Carrie Kinga. Czytelnik czeka, aż wydarzy się coś spektakularnego... ale nic z tego, bo rozdział/opowiadanie urywa się w najmniej spodziewanym momencie, potęgując tym samym ciekawość.

Memoria to trochę jak literacki odpowiednik zasady nieoznaczoności Heisenberga – nie jesteśmy w stanie określić co jest jawą, co jest snem, jaka jest przeszłość i czy nie ulegnie ona zniekształceniu. I nigdy nie będziemy w stanie określić, czy to, co obserwujemy, dzieje się naprawdę. Motyw przewodni niezwykle interesujący i pomysłowy.

Eskalacja konfliktu miedzy dwiema nastolatkami w Dwuspojrzeniu nieuchronnie prowadzi do niebezpiecznego finału. Obóz harcerski. Jedna z uczestniczek wyróżnia się na tle innych nastolatek. Jest dziwna, żyje  w swoim świecie i ewidentnie ma problemy natury emocjonalnej, raz pełna euforii, chwilę później na skraju załamania nerwowego. Obserwujemy problemy wychowawców ze spacyfikowaniem rozszalałej grypy nastolatków, konflikt miedzy dwiema silnymi osobowościami i kilka niepokojących, intrygujących wątków. Ale z zasianego ziarna grozy w tej konkretnej historii nic nie wyrosło. Od obozowego konfliktu Ady i Julki następuje przekłucie balonu ekscytacji, który sukcesywnie pompował się od momentu rozpoczęcia lektury. Bo o ile dwa pierwsze opowiadania przyprawiają o lekki dreszczyk grozy i wyczuwalną gęsią skórkę, to kolejne: Obok Orła i Bóg wypadł z interesu są głównie popisem umiejętności literackich Autora.

Dojazd z Warszawy do Piaseczna jest iście bajkowy – o północy zamienia się w dynie i traci cechy transportu zbiorowego.

Bezsprzecznie swobodny styl i niewymuszone dialogi to największy atut tej powieści. Jacek Radzymiński z niebywałą lekkością odmalowuje realia polskiej rzeczywistości. Jestem pod wielkim wrażeniem wiedzy i umiejętności operowania słowem. W treść powieści Autor wplótł etos harcerza.
Przypuszczam, że subtelny, acz nienachalny wydźwięk religijny Rozeznania duchów będzie z pewnością "punktem zapalnym" wśród recenzentów: "a po co? a dlaczego? a w jakim celu?". W moim odczuciu wątek jest ciekawy i potrzebny.

Rozeznanie duchów to dobry debiut literacki polskiego pisarza młodego pokolenia. Z uwagą będę śledzić poczynania Jacka Radzymińskiego na rynku wydawniczym i poszukiwać kolejnych książek Autora.

PS Obstawiam, że Oddział Intensywnej Opieki Medycznej to w skrócie OIOM a nie OJOM, ale mogę się mylić :)

Zdjęcie autorskie Anna Sukiennik

Komentarze

Popularne posty