Bastion. Stephen King

TYTUŁ: Bastion

AUTOR: Stephen King

TŁUMACZENIE: Robert P. Lipski

WYDAWNICTWO: Albatros

GATUNEK: Fantastyka postapokaliptyczna

EGZEMPLARZ RECENZENCKI dzięki uprzejmości Wydawnictwa Albatros

Zdjęcie autorskie Anna Sukiennik 

Wirus grypy – nukleoproteina, czyli ustrojstwo składające się z komponentów białkowych i nukleinowych, które NIE WYKAZUJE metabolizmu, budowy komórkowej i samodzielnego rozmnażania się. Naukowcy mają ogromny problem czy wirusy można zaklasyfikować do istot żywych. 

Rok 1990, w amerykańskim centrum badawczym dochodzi do awarii. Niebezpieczny, zmutowany wirus grypy wydostaje się poza obszar laboratorium. I tym oto sposobem "małe nic", które nawet nie można określić mianem organizmu, niszczy ludzkość... 

Około pięć i pół miliarda osób umiera. 

Tak zaczyna się Bastion. Od śmierci, od smutku, rozpaczy i zagubienia. Wirus supergrypy zwany także Kapitanem Tripsem przynosi niemal całkowitą zagładę ludzkości. Nielicznych ocalałych z pomoru zaczynają nawiedzać bardzo wyraziste, realistyczne sny, dzięki którym ruszają w drogę – nie tylko dosłowną wędrówkę do konkretnego celu, ale w głąb własnego siebie, w poszukiwaniu prawdziwego "ja" i opowiedzeniu sie po jednej ze stron. Bo na kartach Bastionu odnajdujemy bowiem odwieczną batalię miedzy dobrem i złem.

Chciałabym napisać, że prawie 1200 stron przeczytałam z wypiekami na twarzy i na jednym wdechu. Ale nie mogę. Bo Bastion, określany jako najwybitniejsze dzieło w dorobku literackim Stephena Kinga, jest powieścią bardzo nierówną, momentami wstrząsającą, wzruszającą i porywającą w wir akcji, ale momentami monotonną, wyzutą z napięcia. Dramatyczny początek lektury, setki zmarłych i wielu walczących o życie, powolne zaznajamianie się z głównymi bohaterami i odnalezienie w świecie po apokalipsie stopniowo ustępują miejsca wędrówce... Postapokaliptyczna wizja zagłady ludzkości zamienia się w powieść drogi. Wędrujemy z głównymi bohaterami i tak jak oni wyzbywamy się balastu doświadczenia, słodkiego ciężaru wspomnień, tym samym wykorzeniając przyzwyczajenia, nawyki i tworząc grunt pod nowe, czyste, nieznane. Ta podroż "do  wnętrza" ma za zadanie "naładować nas od nowa".

Zgładzenie niemal całej ludzkiej populacji przez wirusa jest doskonałym punktem wyjściowym do skrupulatnej i rzetelnej analizy psychologicznej człowieka. Zostajesz sam. Wszyscy Twoi najbliżsi zginęli, w Twoim mieście nie ma żadnej żywej istoty. Co robisz? Po początkowej rozpaczy ruszasz w drogę. Przez kilka dni, setki kilometrów nie napotykasz na swej drodze żadnego człowieka. Żyjącego człowieka. Bo trupów, w przeróżnym stadium rozkładu napotykasz zbyt wiele. To dojmujące poczucie osamotnienia może doprowadzić do obłędu. Boisz się samotności, boisz się cierpienia w samotności, życia w samotności i śmierci w samotności...

Nie, najgorsza jest samotność. Samotność.
 

Uciekasz przed głodem, pragnieniem, przed wizja bezradności w obliczu tak prozaicznej sytuacji jak ból zęba, brzucha, złamanej nogi, które mogą spowodować długą i bolesną śmierć. 

King i jego idealny zmysł obserwacyjny oraz zapędy do gawędziarstwa w pełnej krasie. Autor brutalnie rozprawia się z prawdziwą naturą człowieka, perfekcyjnie kreuje postaci, które pokochamy za pokorę, będziemy podziwiać za niezłomność i znienawidzimy za dwulicowość. O tak, bohaterowie Bastionu na długo wyryją się w mej pamięci. Jednak proces ponownego tworzenia się struktur społeczności, implikacje wynikające z przywracania norm gospodarczych, prawa i zasad prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie, zapisy przebiegu zgromadzeń, przywracanie konstytucji, i szereg innych norm regulujących sprawne działanie większej liczby osób, były po prostu nudne. Prawdą jest, że nowo powstała enklawa ocalałych zrzesza przeróżne osoby, także te z zapędami dyktatorskimi, które z rozkoszą powielą największe błędy ludzkości i że chaos niszczy, a porządek buduje. Ale było tego za dużo, za długo, za nudno, a konfrontacja Dobra ze Złem, nasączona strachem, niepewnością oraz gęstniejącą atmosferą, była w ostatecznym rozrachunku po prostu rozczarowująca... 

Bastion to kawał dobrej literatury, prześwietlający i obnażający prawdę o ludzkiej naturze. Rewelacyjnie (jak zawsze) oddany klimat, perfekcyjnie odmalowana groza, która przyjmuje konkretną formę i kształt.  Na prawie 1200 kartach powieści odnajdziemy opowieść o pięknej miłości, wyniszczającej zazdrości, odwadze, erotycznej żądzy, zemście. Poznamy Larrego – gościa, który zafundował sobie emocjonalne samobiczowanie i za wszelka cenę chce odkupić swoje grzechy, ponadstuletnią Murzynkę, która zaufała Bogu i w Nim pokłada nadzieję na ocalenie ludzkości. Będziemy wraz z Frannie drżeć na myśl o snach, w których główną rolę odgrywa poskręcany, metalowy wieszak, będziemy podziwiać Harolda, zakompleksionego nastolatka z genialnym, analitycznym umysłem. I za nic w świecie nie będziemy chcieli spojrzeć w oczy Randalla Flagga, Mrocznego Mężczyzny w kowbojskich butach z pościeranymi obcasami, który wwierca się swoim świdrującym spojrzeniem w nasz umysł i wywleka na światło dzienne to co najbrudniejsze, najbardziej wstydliwe, zło, które tkwi w każdym z nas...

Mimo kilku zastrzeżeń uważam, że warto wyruszyć wraz z bohaterami Bastionu w podroż i odszukać to, co świat ma nam najcenniejszego do zaoferowania i cóż takiego skrywamy w czeluściach naszych serc i umysłów...?

Na gruncie do cna przesyconym strachem nasienie miłości nie ma szans wykiełkować.

Wielkie brawa dla Wydawnictwa Albatros za piękne wydanie "Bastionu".

Zdjęcie autorskie Anna Sukiennik